بیمه باربری چیست؟ معرفی انواع بیمه‌های باربری

بیمه باربری یکی از مهم‌ترین انواع بیمه در حوزه حمل‌ونقل و تجارت کالا به شمار می‌رود. بسیاری از افراد شاید نام این بیمه را شنیده باشند، اما با کاربردها، انواع پوشش‌ها و جزئیات آن آشنایی کافی نداشته باشند. با گسترش روزافزون صنعت تجارت، به‌ویژه در سطح بین‌المللی، احتمال بروز حوادث مختلف در مسیر حمل‌ونقل نیز به‌مراتب افزایش پیدا کرده است. اگرچه مفهوم بیمه باربری از گذشته‌های دور نیز وجود داشته و بسته به نوع کالا به شکل‌های مختلفی اجرا می‌شده، اما امروزه این حوزه به‌صورت تخصصی‌تری مورد توجه قرار گرفته و حتی در دانشگاه‌ها، به‌عنوان بخشی از رشته، حقوق بیمه تدریس می‌شود. در این مقاله بررسی می‌کنیم که  چگونه بیمه باربری می‌تواند به شما در محافظت از کالاها کمک کند و چند نوع بیمه باربری وجود دارد. در ادامه مطلب همراه ما باشید.

بیمه باربری

سوال اولی که در این بخش به آن پاسخ می‌دهیم این است که اصلا بیمه باربری چیست؟ بیمه باربری نوعی بیمه است که برای حفاظت از کالاها و محموله‌های تجاری در حین حمل‌ونقل، برای پیشگیری از به‌وجود آمدن خطراتی مانند آتش سوزی، سرقت، بلایای طبیعی و یا به طور کلی، آسیب‌های احتمالی به محموله‌ها ایجاد شده است. صدور بیمه باربری، بیشتر مورد استفاده اصنافی که به حمل و نقل و جابجایی کالاها در داخل و خارج کشور می پردازند، مانند تولید کنندگان، تجار و شرکت‌های حمل و نقل قرار می‌گیرد.

انواع بیمه باربری بر اساس نوع پوشش

بیمه باربری انواع مختلفی دارد اما بر اساس دو فاکتور کلی، نوع پوشش و مسیر حمل، دسته بندی می‌شود. در ابتدای این بخش در مورد انواع بیمه باربری بر اساس نوع پوشش شرح خواهیم داد:

بیمه باربری تمام خطر(All Risks)

با استفاده از این نوع بیمه می‌توان پوششی کامل از انواع خطرات مانند آتش سوزی، سرقت، آسیب و یا خطرات طبیعی را پوشش داد. بیمه تمام خطر معمولا برای کالاهای با ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیمه باربری با پوشش محدود (Named Peril)

روند کار این نوع بیمه به این صورت است که فقط خطراتی که در قرارداد ذکر شده‌اند را پوشش می‌دهد و معمولا شامل سرقت، آتش‌سوزی و برخی آسیب‌های فیزیکی می‌شود. مشخصا این بیمه پوشش کمتری داشته و هزینه کمتری هم نسبت به بیمه تمام پوشش دارد.

انواع بیمه باربری بر اساس مسیر حمل

نوع دوم بیمه‌های باربری، بر اساس مسیر حمل کالا دسته‌بندی می‌شود. در این دسته‌بندی، مبدا و مقصد حمل‌ونقل مبنای تقسیم‌بندی بیمه‌نامه‌ قرار می‌گیرند و شامل موارد زیر می‌شود:

بیمه باربری داخلی

این بیمه مخصوصا برای حمل کالا در داخل کشور در نظر گرفته شده است. بیمه باربری داخلی معمولا توسط تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و شرکت‌های پخش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بیمه خطراتی مانند: آتش‌سوزی، تصادف، واژگونی وسیله نقلیه شامل می‌شود و در صورت نیاز با پرداخت حق بیمه اضافی، خطراتی مانند سرقت کامل محموله، پرت شدن بار و آسیب هنگام بارگیری یا تخلیه  را تحت پوشش قرار می‌دهد. صدور بیمه نامه برای این بیمه‌ها می‌تواند به صورت موردی یعنی برای هرمحموله یا وسیله نقلیه و یا به صورت قراردادی برای کل محموله انجام شود.

بیمه باربری وارداتی و صادراتی

همانطور که می‌دانیم بیمه وارداتی برای کالاهایی استفاده می‌شود که وارد کشور می‌شوند و بیمه صادراتی برای کالاها یا محموله‌هایی مورد استفاده قرارمی‌گیرد که به خارج از کشور صادر می‌شوند. این نوع بیمه‌ها با شرایط و ضوابط متفاوتی بسته به نوع کالا و درجه اهمیت آنها بیمه می‌شوند. شرایط بین‌المللی و کلوزهای استاندارد A B C برای درجه‌های مختلف و متفاوت کالا وجود دارد؛ که هر یک برای  یک نوع کالا مناسب بوده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلا بیمه نامه درجه A برای کالاهایی با ارزش بالا و قیمتی  صادر می‌شود. اما بیمه نامه با درجه های B و C پوشش کمتری دارند و برای کالاهای محدودتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بیمه باربری ترانزیتی

این نوع بیمه برای کالاهایی استفاده می‌شود که مبدا و مقصد آن ها ایران نیست و صرفا مسیری را در ایران طی می‌کنند. بیمه ترانزیت نیز بسته به مسیر، به دو نوع عبوری و غیرعبوری تقسیم می‌شود. که بیمه نامه آن مشابه بیمه واردات و صادرات صادرمی‌شود.

بیمه‌نامه CMR

این بیمه‌نامه بیشتر به شرکت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی مربوط می‌شود و در واقع نوعی بیمه مسئولیت مدنی است؛ این بیمه نامه سلامت کالای مورد نظر را در حمل و نقل جاده‎ای پوشش می‌دهد. بیمه CMR بر اساس کنوانسیون بین‌المللی حمل جاده‌ای تنظیم شده و از زمان تحویل کالا به راننده تا تحویل آن در مقصد، مسئولیت بروز خسارت را تا سقف مشخصی به‌عهده می‌گیرد.                                                                                  در نهایت  بیمه باربری با توجه به نوع پوشش و مسیر حمل، از کالاها در برابر خطراتی مانند آتش‌سوزی و سرقت محافظت می‌کند. بیمه‌های تمام‌خطر پوشش بیشتری دارند، در حالی که بیمه‌های محدود هزینه کمتری دارند. انتخاب مناسب بسته به نوع کالا می‌تواند ریسک به وجود آمدن این خطرها را تا حد زیادی کاهش دهد.

مزایای بیمه های باربری

بیمه‌های باربری یک راه حل دائمی برای حفاظت کالا در برابر انواع خطرات محسوب می‌شوند. این بیمه‌ها کمک می‌کنند تا از ریسک‌هایی مانند آتش‌سوزی، سرقت و آسیب‌های فیزیکی جلوگیری شود. در ادامه به مزایای بیمه های باربری  می‌پردازیم.

• حفاظت از کالا ها: بیمه باربری از کالاها در برابر خطراتی مانند آتش‌سوزی، سرقت و آسیب‌های فیزیکی محافظت می‌کند.
• کاهش هزینه‌های غیر منتظره: در صورت بروز اتفاق‌های ناگوار و یا حوادث مختلف بیمه هزینه جبران خسارت را برعهده می‌گیرد.
• اعتماد بیشتر: برخورداری از بیمه های باربری باعث می‌شود تا تجار در معاملات بین المللی با اطمینان خاطر عمل کنند.
• پوشش جهانی: یکی دیگر از مزایای بیمه باربری این است که پوشش بین المللی دارند و خطرات واردات و صادرات را به حداقل می‌رسانند.
• تضمین امنیت کالا: بیمه باربری اطمینان می‌دهد که در صورت بروز خسارت، امنیت کالا در طول مسیر حمل‌ونقل تضمین می‌شود.
• انعطاف پذیری: یکی دیگر از مزایای بیمه باربری این است که برای انواع مختلف کالا ها در نظر گرفته شده‌اند و پوشش متنوعی دارند. این موضوع باعث شده تا صاحبان کالا با توجه به نوع محموله خود بیمه باربری مناسب را انتخاب نمایند.

اصطلاحات بیمه باربری

در طول فرآیند حمل و نقل کالا، شناخت درست و کافی اصطلاحات بیمه باربری کمک می‌کند تا در مورد تعیین مسئولیت‌ها  پوشش‌ها و نحوه جبران خسارات اطلاعات لازم و کافی را داشته باشید و از این طریق مسیر درستی را برای انجام معاملات پیش بگیرید. در ادامه به توضیح برخی از این اصطلاحات خواهیم پرداخت:

• زیان همگانی(General Average): زیان همگانی زمانی اتفاق میفتد که برای نجات کشتی یا محموله بخشی از آن فدا می‌شود و تجار ذینفع در کل محموله‌های کشتی در هزینه ها شریک می‌شوند. بیمه باربری نیز این هزینه‌ها را پوشش می‌دهد تا فشار مالی روی هیچ‌کدام از طرفین وارد نشود.
• بیمه اتکایی (Reinsurance): در این فرآیند شرکت بیمه بخشی از ریسکی که متحمل می‌شود را به بیمه دیگری منتقل می‌کند تا از بروز خسارت بیشتر جلوگیری کند.
• عدم النفع(Loss of Profit): این مورد زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که کالا به موقع به دست صاحب آن نرسد یا زیانی به آن وارد شود و در نتیجه سود حاصل از آن از بین برود. این بخش از بیمه خسارات ناشی از عدم تحقق سود را جبران می‌کند.

مدت اعتبار بیمه باربری

مدت اعتبار بیمه باربری از لحظه شروع بارگیری کالا آغاز می‌شود و تا زمان تحویل آن به گیرنده در مقصد ادامه دارد. البته بسته به نوع بیمه‌نامه، ممکن است این مدت شامل زمان تخلیه، توقف‌های بین‌راهی یا حتی انبار موقت هم باشد. اما در کل، مدت دقیق و شرایط آن در بیمه‌نامه قید خواهد شد و باید پیش از شروع حمل‌ونقل بررسی شود تا در صورت وقوع حادثه، مشکلی در پرداخت خسارت وجود نداشته باشد.

جمع بندی

بیمه باربری یکی از مهم‌ترین انواع بیمه در حوزه حمل‌ونقل کالاهاست که از کالا در برابر خطراتی مانند آتش‌سوزی، سرقت و آسیب‌های فیزیکی محافظت می‌کند. با انتخاب پوشش مناسب، می‌توان از هزینه‌های غیرمنتظره جلوگیری کرده و امنیت محموله را در طول مسیر حمل‌ونقل تضمین نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق برقراری تماس با مشاوران مجرب ما در شرکت آریا دریا در مورد نحوه استفاده از بیمه باربری اطلاعات لازم را کسب کنید.